De overheid moet het Klimaatfonds uitbreiden met een transitiefonds voor duurzame mobiliteit, om zo burgers en bedrijven de kans te bieden mee te doen met de noodzakelijke klimaattransitie en zich van draagvlak te verzekeren. In het huidige Klimaatfonds wordt er slechts 1,7 procent van het beschikbare budget uitgetrokken voor verduurzamen van mobiliteit. Dat terwijl de sector 18 procent van de CO2-reductie voor zijn rekening neemt. De Mobiliteitsalliantie vindt deze verhoudingen scheef. Een evenwichtiger verdeling is hard nodig om mobiliteit te verduurzamen.

Marga de Jager, voorzitter van de Mobiliteitsalliantie: “Mobiliteit is van grote betekenis voor de welvaart en het welzijn van Nederland. Elke dag zijn miljoenen mensen onderweg naar werk, school, vrienden of familie. Maar dat moet wel betaalbaar blijven. Als de verduurzaming van mobiliteit vrijwel volledig voor rekening van burgers en bedrijven komt zal het draagvlak daarvoor snel afnemen, met alle gevolgen van dien. Stimuleringsmaatregelen blijven daarom hard nodig.”

Duurzaam én betaalbaar mobiel blijven

Zesentwintig mobiliteitspartijen – verenigd in de Mobiliteitsalliantie – roepen de overheid daarom op een transitiefonds voor duurzame mobiliteit op te richten. Door de kilmaatopgave en de beschikbare gelden per sector meer in verhouding te brengen kunnen Nederlanders duurzaam én betaalbaar mobiel blijven. Dit is een belangrijke randvoorwaarde om mee te kunnen doen in de maatschappij.

De Mobiliteitsalliantie doet het kabinet een aantal voorstellen hoe het budget kan worden ingezet. Zo is het belangrijk dat netcongestie wordt voorkomen voor (zware) mobiliteit. Het fonds kan ook worden gebruikt om duurzame mobiliteit te stimuleren, waarbij verschillende zero-emissie vervoerswijzen kunnen worden gecombineerd om op de plek van bestemming te komen.

Stimuleer mobiliteit die al duurzaam is, maak overgang naar zero-emissie aantrekkelijk

Ook is het belangrijk om het openbaar vervoer financieel tegemoet te komen. De sector wordt namelijk geconfronteerd met hoge energieprijzen, inflatie en tegenvallende reizigersaantallen. Daardoor lopen de kosten voor reizigers op en staat het aanbod onder druk. Zo dreigt het OV in een neerwaartse spiraal te komen, terwijl het OV een belangrijk onderdeel is van de oplossing voor de klimaatopgave. De Mobiliteitsalliantie dringt er daarom op aan om maatregelen te nemen waarmee het OV kan herstellen en weer kan groeien. Daarnaast kan de overheid ook helpen door administratieve en fiscale belemmeringen weg te nemen, zoals het aanbieden van voordeelkaarten voor gezinsleden van een werknemer tegen een laag bijtellingspercentage. In het verlengde hiervan is het belangrijk om voetgangers, (elektrische)fietsers en andere vormen van duurzame mobiliteit te stimuleren om bij stations, haltes of de eindbestemming te komen.

Met het huidige beleid wordt de overgang naar een schone auto steeds minder aantrekkelijk. Ten eerste is een gewichtscorrectie nodig als EV’s straks ook MRB (motorrijtuigbelasting) gaan betalen. Immers: elektrische voertuigen zwaarder zijn door hun batterij. Zonder die gewichtscorrectie is de maandelijkse MRB voor een elektrische auto 60 procent hoger dan voor een benzineauto van vergelijkbare grootte. Dit weerhoudt veel consumenten om een (tweedehands) elektrische auto te kopen. Ten tweede roept de alliantie op om de aantrekkelijke bijtelling voor schone voertuigen opnieuw in te voeren. Stimulering van nieuwe EV’s dreigt nu geheel te worden afgeschaft, wat de snelle opbouw van een gezonde tweedehands-EV-markt fors zal remmen. Tot slot moet de overheid af van de gedachte dat de geldstroom vanuit autobelastingen op peil moet blijven. In de praktijk maakt dit autorijden duurder, wat het noodzakelijke draagvlak onder de transitie aantast.