MaaS
Mobility as a Service (MaaS) biedt de mogelijkheid om alle vervoersmogelijkheden optimaal te combineren (eigen vervoer, collectief vervoer en deelmobiliteit). Digitale ondersteuning zoals apps geeft inzicht in de reisopties, beschikbare vervoermiddelen, prijzen en reistijden, de mogelijkheid (vooraf) te reserveren, te boeken en te betalen (al dan niet via abonnementen) en ondersteuning in de reisplanning.
In 2030 kunnen gebruikers en vervoerders continu kiezen uit vervoermiddelen en tijdstippen waarop ze willen reizen. Dat kan alleen als deze vervoermiddelen beschikbaar zijn en real-time reisadviezen betrouwbaar zijn.
Hiervoor zijn nieuwe mobiliteitsdiensten nodig die een (keten-)reis en het transport van goederen gemakkelijker en aantrekkelijker maken. Mobility as a Service (MaaS) en Logistics as a Service (LaaS) maken dit (digitaal) mogelijk. Hubs (voor personen en goederen) zijn noodzakelijke schakels en fysieke plekken om vrijwel drempelloos over te stappen en verder te reizen.
Dit vraagt om uitwisseling van gegevens tussen diverse organisaties, bijvoorbeeld als een reiziger overstapt van de ene vervoerder naar andere. Hiervoor zijn duidelijke regels en afspraken nodig over de verwerking en bescherming van de gegevens. Door het gebruik van data hebben reizigers rond 2030 een helder inzicht in de reisopties, inclusief de kosten per rit. Een persoonlijke reisplanner geeft afhankelijk van bestemming, route, persoonlijke voorkeuren, gewenste drukte of aantal reizigers advies welk vervoermiddel of welke combinatie daarvan de beste optie is om het snelst en goedkoopst de eindbestemming te bereiken.
Er zijn goede afspraken nodig over het delen van data en er moeten voldoende en ook duurzame vervoersdiensten beschikbaar zijn.
Meer weten over MaaS? Bekijk het Deltaplan 2030!
Betalen naar gebruik
Om onze bewegingsvrijheid te behouden, is actie nodig en de bereidheid om samen te bouwen aan een slimmer, flexibeler, groener, veiliger en betaalbaar mobiliteitssysteem. Dat kan niet langer los van elkaar. Daarom wil de Mobiliteitsalliantie dit samen met alle betrokkenen en overheden (rijk, provincies en gemeenten) oppakken.
Betalen naar gebruik is één van de pijlers in het Deltaplan. Met een verandering van vaste kosten naar variabele kosten ontstaat meer transparantie en kan – per reis – een betere afweging worden gemaakt. Betalen naar gebruik gaat zo bijdragen aan meer flexibel reisgedrag.
De Mobiliteitsalliantie zet in op het omzetten van de vaste autobelastingen naar een prijs per kilometer die niet afhankelijk is van plaats en tijd. Doel is om de keuze tussen verschillende vervoerswijzen te vergemakkelijken. Dit ter vervanging van de huidige systematiek waarin belastingheffing plaatsvindt op bezit, de huidige motorrijtuigenbelasting (MRB), inclusief opcenten en de ‘Belasting voor Personenauto’s en Motorrijtuigen’ (BPM). Differentiatie vindt ook plaats op basis van milieukenmerken, omdat daarmee direct klimaatbelangen worden gediend.
Meer weten over betalen naar gebruik? Bekijk het Deltaplan 2030!
Betere ontsluiting en inclusiviteit
Om een bijdrage te leveren aan het bereiken van de klimaatdoelen en gezondheids- en leefbaarheidsdoelstellingen heeft de gebruiker in de toekomst overal toegang tot duurzaam vervoer. In de (hoog)stedelijke gebieden betekent dit vooral kiezen voor ruimte-efficiënt vervoer en actieve mobiliteit (lopen en fietsen). Het creëren van milieuzones in de stad speelt ook een belangrijke rol.
Per type stedelijk gebied moeten keuzes gemaakt worden. In (hoog)stedelijke gebieden moet gekozen worden voor hoogfrequent openbaar vervoer met een hoge capaciteit aan voorzieningen voor voetgangers en fietsers. Tussen steden ligt de keuze voor het faciliteren van auto en trein voor de hand. Vooral in de steden gaat het om een transitie naar het creëren van meer capaciteit en ruimte voor duurzaam vervoer. Stimuleren van emissievrije bevoorrading kan door een combinatie van schone voertuigen (last mile), logistieke hubs aan de randen van de stad en afhaalpunten van goederen en pakketjes in wijken. Ook regulering is van belang, zoals het gelijktrekken van milieuzones.
Meer weten over betere ontsluiting en inclusiviteit? Bekijk het Deltaplan 2030!
Connected en autonoom
De gebruiker verplaatst zich in de toekomst veilig, comfortabel en met zo min mogelijk vertraging, mede dankzij autonome systemen en een slimme infrastructuur. Het gaat hier om een transitie van menselijk handelen naar (semi-)autonome ondersteuning en om een betere benutting van infrastructuur en capaciteit. De overgang naar autonoom rijdende vervoersmiddelen heeft een aantal voordelen. Het vergroot de veiligheid en het comfort van de gebruiker, zorgt voor een betere benutting van de infrastructurele capaciteit en leidt tot minder vertragingen.
Meer weten over connected en autonoom? Bekijk het Deltaplan 2030!
Hubs
Voor een goede ketenreis zijn mobiliteitshubs nodig – plekken waar diverse ‘modaliteiten’, voorzieningen en vervoersdiensten samenkomen en waar je kunt overstappen en/of overladen.
Hubs bevinden zich aan de randen van steden, binnen steden als knooppunt bij bijvoorbeeld bouwactiviteiten, als tijdelijke (bouw of recreatieve) voorzieningen en bij aansluitpunten op het OV in landelijk gebied. Gebruikers en distributeurs hebben daarmee toegang tot voldoende reis- en bevoorradingsopties en allerlei combinaties om te reizen. Verder zijn er veel andere functies mogelijk op hubs.
Meer weten over hubs? Bekijk het Deltaplan 2030!
Infrastructuur
Om aan onze mobiliteitsbehoefte te voldoen en om de groei in Nederland bij te benen, is het belangrijk dat we meer investeren in mobiliteit. Niet alleen om de bestaande infrastructuur te onderhouden en knelpunten aan te pakken, maar ook om te investeren in essentiële veranderingen voor een toekomstbestendig mobiliteitssysteem.
De huidige financiële middelen voor mobiliteit gaan vooral op aan onderhoud, beheer en vervanging. De resterende investeringsruimte is onvoldoende om de noodzakelijke transitie te kunnen waarmaken en om belangrijke knelpunten op te lossen.
Het is daarom belangrijk dat er een investeringsagenda komt op basis waarvan extra middelen worden gegenereerd. Tussen 2020 en 2040 moet er zo’n 3 miljard euro per jaar aan investeringen bij om hubs, fietsvoorzieningen en veilige infrastructuur te creëren en knelpunten in het OV, op de weg, en op de belangrijke transportcorridors op te lossen.
Hierbij gaat het onder meer om de aanleg van extra infrastructuur voor hoogfrequent OV tussen steden en in stedelijke gebieden, uitbreiden van OV en de fietsinfrastructuur, het oplossen van capaciteitsknelpunten in het wegennet en het beschikbaar stellen van voldoende (parkeer)ruimte voor deelconcepten, zoals deelfietsen en deelauto’s.
Het is belangrijk dat deze investeringen zich– maatschappelijk–terugverdienen. Als alle doelen behaald worden, kan dat jaarlijks een extra maatschappelijke waarde van potentieel 18 miljard euro opleveren.
Meer weten over infrastructuur? Bekijk het Deltaplan 2030!